Bài 23:

KHÔI PHỤC VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC,

GIẢI PHÓNG HOÀN TOÀN MIỀN NAM (1973 – 1975)

I. Miền Bắc khôi phục và phát triển kinh tế, xã hội, ra sức chi viện cho miền Nam

- Khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, xã hội.

- Ra sức chi viện cho miền Nam.

• Kết quả:

- Cuối 6/1973 hoàn thành tháo gỡ thuỷ lôi, bom mìn.

- 1973-1974 khôi phục các cơ sở kinh tế, hệ thống thuỷ nông, giao thông và các công trình văn hoá, giáo dục, y tế.

- Cuối 1974 sản xuất công nghiệp, nông nghiệp vượt năm 1964-1971.

- Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của hậu phương lớn về nhân lực, vật chất kỹ thuật.

II. Miền Nam đấu tranh chống địch "Bình định - lấn chiếm" tạo thế và lực - tiến tới giải phóng hoàn toàn

1. Âm mưu của Mĩ – tay sai

- Tiếp tục chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh", tiếp tục viện trợ kinh tế, quân sự cho chính quyền Sài Gòn.

- Tiến hành chiến dịch "tràn ngập lãnh thổ", liên tiếp mở những cuộc hành quân "bình định - lấn chiếm" vùng giải phóng.

2. Cuộc chiến đấu của quân và dân miền Nam

- Việc ký hiệp định Paris tạo nên sự thay đổi có lợi cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta. Trong cuộc đấu tranh chống "bình định - lấn chiếm", ta không lường hết âm mưu phá hoại Hiệp định của địch, nên một số nơi bị mất đất, mất dân.

- 7/1973 BCH TW Đảng họp Hội nghị lần thứ 21.

+ Tiếp tục cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân bằng con đường cách mạng bạo lực, nắm vững chiến lược tiến công.

+ Đấu tranh trên cả ba mặt trận: quân sự, chính trị, ngoại giao.

- Cuối 1974 đầu 1975 ta mở đợt hoạt động quân sự vùng ĐB Sông Cửu Long và Đông Nam Bộ, giải phóng đường số 14 và toàn tỉnh Phước Long.

- Đẩy mạnh đấu tranh ngoại giao:

+ Tố cáo hành động vi phạm Hiệp định của Mĩ và chính quyền Sài Gòn.

+ Đòi thực hiện các quyền tự do dân chủ.

- Ở các vùng giải phóng:

+ Khôi phục và đẩy mạnh sản xuất.

+ Tăng nguồn dự trữ chiến lược cho cuộc chiến đấu giải phóng hoàn toàn miền Nam.

III. Giải phóng hoàn toàn miền Nam, giành toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc

1. Chủ trương, kế hoạch giải phóng miền Nam

- Cuối 1974 đầu 1975, so sánh lực lượng có lợi cho cách mạng. Bộ chính trị Trung ương Đảng đã đề ra kế hoạch giải phóng miền Nam trong hai năm 75-76.

- Nhấn mạnh "nếu thời cơ đến vào đầu hoặc cuối 1975 thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975".

- Tranh thủ thời cơ, đánh nhanh thắng nhanh, để đỡ thiệt hại về người và của cho nhân dân.

2. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975

a. Chiến dịch Tây Nguyên 0.00022503516174402

- Tây Nguyên là địa bàn chiến lược quan trọng nhưng do nhận định sai hướng tiến công của ta nên bố trí lực lượng ở đây mỏng.

- 04/3 ta đánh nghi binh ở Kon Tum, Plây-ku.

- 10/3 ta tiến công Buôn Ma Thuộc giành thắng lợi.

- 12/3 địch phản công chiếm Buôn Ma Thuộc nhưng không thành, hệ thống phòng thủ Tây Nguyên rung chuyển, hàng ngũ địch rối loạn.

- 24/3 giải phóng Tây Nguyên với 60 vạn dân.

• Ý nghĩa

- Chuyển cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước sang giai đoạn mới: từ tiến công chiến lược thành tổng tiến công chiến lược trên toàn miền Nam.

- Mở ra quá trình sụp đổ hoàn toàn của chính quyền và quân đội Sài Gòn

b. Chiến dịch Huế - Đà Nẵng 2.3333333333333

- 21/3 ta đánh thẳng vào căn cứ của địch ở Huế, chặn đường rút chạy, bao vây chúng trong thành phố.

- 25/3 ta tiến vào cố đô Huế.

- 26/3 giải phóng Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên.

- Cùng thời gian giải phóng Huế, ta giải phóng Tam Kỳ, Quãng Ngãi… tạo hướng uy hiếp Đà Nẵng từ phía Nam.

- 29/3 giải phóng Đà Nẵng.

- Cuối tháng 3 đến tháng 4, các tỉnh ven biển miền Trung – Nam Tây Nguyên được giải phóng

• Ý nghĩa

- Gây tâm lý tuyệt vọng trong chính quyền và quân đội Sài Gòn.

- Đưa cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân dân ta chuyển sang thế mạnh áp đảo.

c. Chiến dịch *** 1.625

- Cuối 3/1975 Bộ Chính trị Trung ương Đảng khẳng định "Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam".

- 8/4 Bộ chỉ huy chiến dịch Sài Gòn – Gia Định thành lập.

- 17g 26/4 quân ta được lệnh nổ súng mở đầu chiến dịch. Từ các hướng 5 cánh quân ta đồng loạt đánh vào vùng ven Sài Gòn, xiết chặt vòng vây, đánh chiếm các cơ quan đầu não của địch.

- 10g45’ 30/4/1975 xe tăng ta tiến thẳng vào dinh Độc Lập, bắt sống chính quyền Trung Ương Sài Gòn.

- 11g30’ 30/4 lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, chiến dịch *** toàn thắng.

- 2/5/1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam.

• Ý nghĩa

Chiến dịch *** toàn thắng tạo cơ hội cho quân ta tiến công và nổi dậy giải phóng các tỉnh còn lại ở Nam Bộ.

IV. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975)

1. Nguyên nhân thắng lợi

- Truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc.

- Sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Hồ Chủ Tịch với một đường lối quân sự - chính trị đúng đắn, sáng tạo, độc lập và tự chủ.

- Sức mạnh đoàn kết của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

- Hậu phương miền Bắc không ngừng lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu của cuộc kháng chiến.

- Tình đoàn kết chiến đấu của 3 nước Đông Dương.

- Sự giúp đỡ của các nước XHCN và các lực lượng dân chủ tiến bộ thế giới.

2. Ý nghĩa lịch sử

- Kết thúc 21 năm chiến đấu chống Mĩ, chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa thực dân đế quốc, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ, thống nhất đất nước.

- Mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên độc lập, thống nhất đi lên Chủ nghĩa xã hội.

- Tác động mạnh đến nước Mĩ và thế giới, cổ vũ to lớn phong trào cách mạng thế giới, nhất là phong trào giải phóng dân tộc.

* * *